کتاب «الگوی مدیریت نیرو‌های داوطلب مردمی در جهاد سازندگی» رونمایی شد
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، نشست رونمایی از کتاب «الگوی مدیریت نیرو‌های داوطلب مردمی در جهاد سازندگی» سه‌شنبه ۳۱ تیرماه با سخنرانی مهدی ابوالقاسمی؛ مدیر انتشارات راه یار، میثم ظهوریان؛ نویسنده کتاب، روح‌الله ایزدخواه؛ نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، میثم لطیفی؛ رئیس سازمان اداری و استخدامی در دولت سیزدهم، میثم مهدیار؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی و وحید جلیلی؛ قائم مقام رئیس سازمان صدا و سیما در حسینیه هنر برگزار شد.
ابوالقاسمی؛ مدیر انتشارات راه یار در این نشست گفت: مجموعه انتشارات راه یار توجه ویژه‌ای به بخش استفاده از داده‌های شفاهی در حوزه علم دارد و در این سال‌ها تلاش‌هایی هم در این زمینه در قالب مقالات صورت گرفت. امروز نیز کتابی در این زمینه داریم که بسیار قابل توجه است. کتاب دکتر ظهوریان، ارتباط خوبی با شعار انتشارات راه یار دارد.
در ادامه، ظهوریان نویسنده کتاب الگوی مدیریت نیرو‌های داوطلب مردمی در جهاد سازندگی بیان کرد: زمانی که از جمهوری اسلامی ایران صحبت می‌کنیم، یکی از ارکان مهم آن جمهوری است که به مردم توجه دارد و به این بعد یعنی مردم کم‌توجهی شده است و مردم را به زمان انتخابات تقلیل داده‌اند.
وی افزود: نگاه امام خمینی (ره) به حضور مردم حداکثری است و باید مردم را در انقلاب دخالت دهیم. امام نگاه ویژه‌ای به مردم داشت؛ زیرا در انقلاب حضور مردم را دید. تحقق انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که نگاه امام به مردم بسیار صحیح است و ایشان پایه گروه‌های مختلف را مردم قرار می‌دهد. بعد از انقلاب نیز امام توجه ویژه‌ای به مردم داشت و مردم را در تمام مسائل دخالت داد. در بحث کمیته‌های انقلاب توجه امام به مردم را می‌بینیم و در موضوع جهاد سازندگی نیز این موضوع صدق می‌کند.
یکی از دلایل پایداری انقلاب نوع نگاه امام خمینی (ره) به مردم بود
ظهوریان توضیح داد: زمانی که امام در خرداد سال ۵۸ پیام تشکیل جهاد سازندگی را داد، جهاد سازندگی در تمام کشور تشکیل شد. در واقع یکی از دلایل پایداری انقلاب اسلامی، نوع نگاه امام به مردم بود؛ زیرا امام معتقد بود زمانی که شعاری می‌دهیم باید بتوانیم نهاد‌های متناسب با آن شعار‌ها را نیز ایجاد کنیم. نمونه عمل نکردن به شعار‌های انقلاب را در ماجرای انقلاب مصر می‌بینیم.
ظهوریان گفت: اگر در انقلاب اسلامی شعار دادیم، یکی از پایه‌های این شعار‌ها اتکا به نیروی مردمی است ولی متأسفانه بخشی از دستگاه بروکراسی ما نگاه تهدیدمحور به مردم دارد. در گذشته بخشی از انقلاب اسلامی از وجود جهاد سازندگی احساس خطر می‌کردند، برای همین آن را زیرمجموعه برخی نهاد‌ها کردند و بعد‌اً جهاد سازندگی را با وزارت کشاورزی ادغام کردند. اما همچنان حضور مدیران جهاد سازندگی در بخش‌هایی از دولت پُررنگ و مؤثر است.
این نویسنده بیان کرد: ما در برخی ماجراها، نگاه‌های ضدمردمی را دیدیم. نگاه تهدیدمحور به مردم وجود دارد و دستگاه اجرایی ما سعی کرد مردم را از صحنه حذف کند، اما اگر می‌خواهیم کشور پیشرفت کند و این پیشرفت در مسیر ارزش‌های اسلامی باشد، باید مردم را در حل مسائل دخالت دهیم و مردم را محدود به حضور در انتخابات نکنیم. این کتاب به خوبی توضیح می‌دهد چگونه مردم را در امور دخالت دهیم و با این کار باعث پیشرفت کشور شویم.
وی تصریح کرد: کتاب الگوی مدیریت نیرو‌های داوطلب مردمی در جهاد سازندگی، رساله دکتری بنده است. برای این کتاب بسیار تلاش کردم؛ زیرا موضوع حساسی بود و حتی خیلی‌ها معتقد بودند این موضوع کاربردی نیست. نگاه‌های اشتباهی به جهاد سازندگی وجود دارد و سعی کردم آن نگاه درست را در این کتاب نشان دهم. مهمترین خروجی جهاد سازندگی، کادرسازی برای انقلاب و یادگیری بود که اتفاق افتاد و این مهمترین نیاز انقلاب در دهه اول فعالیتش محسوب می‌شد.
پنج رکن جهاد سازندگی
در بخش دیگری از این نشست، ایزدخواه؛ نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی به ایراد سخن پرداخت و گفت: جهاد همیشه نوعی مبارزه است و اگر مبارزه در کار نباشد، جهادی نیست. برای همین، کار و پیکار به هم پیوسته است. الگوی جهادی که به وجود آمد، از تجربه جهاد سازندگی الگو گرفته بود. جهاد سازندگی پنج رکن دارد؛ اول تفکر جهادی و آن اندیشه خاصی است که در الگوی جهادی به جامعه و جهان وجود دارد و در واقع جهاد سازندگی یک حرکت کور و مقطعی نیست. رکن دوم، مؤمن جهادی است و مؤمن جهادی شهیدان هستند. رکن سوم، مدیریت جهادی است و سازمان جهاد سازندگی یک سبک مدیریت خاص خود را دارد و الگوی جهادی یک مدیریت دارد که باید معرفی شود. رکن چهارم فرهنگ جهادی و رکن پنجم نیز حرکت است.
وی افزود: دکتر ظهوریان این الگو‌ها را تحت سه عنوان معرفی کرده است و این سه عنوان با روش مصاحبه عمیق تحلیل شده‌اند که به ۱۷ مؤلفه منجر شده است. جهاد سازندگی از شهرستان‌ها شروع شده و از بالا به پایین نبوده است. نباید بروکراسی را بر کار جهاد سازندگی تحمیل کرد و در این کتاب، این موضوع به خوبی توضیح داده شده است. کار جهاد سازندگی مردمی‌تر و سالم‌تر پیش می‌رود.
این نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرد: جهاد سازندگی قبل از جنگ ایجاد شد و در زمان جنگ اوج گرفت. مؤلفه رهبری همدلانه در جهاد سازندگی نیز در این کتاب مطرح شده است. جهاد سازندگی رهبر داشت و اینگونه نبود که هرج و مرج در آن وجود داشته باشد. به بچه‌های انقلاب گفتند که جهاد سازندگی نابود شده است، اما اینگونه نیست و نباید عاملیت مردم را بگیریم. اما متأسفانه عاملیت مردم گرفته شده است. مردم بودند که انقلاب را محقق کردند و در راه ارزش‌های انقلابی تلاش کردند.
وی تصریح کرد: مردم در زمان جنگ حضور داشتند. پس باید در پیشرفت کشور هم حضور داشته باشند. بچه‌های جهاد سازندگی در زمان جنگ پل ساختند، اما بعد از جنگ، آقایان دولتی به بچه‌های جهاد سازندگی گفتند شما به خانه‌هایتان بروید؛ زیرا سازندگی کشور اسلوب دارد و نتیجه را هم دیدید.
مشکلات کشور با حرکت جهادی حل می‌شود
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی توضیح داد: امروز در تمام مسائل کشور نیاز به احیای الگوی جهادی، متناسب با شرایط روز داریم. در جمهوری اسلامی ایران، خائن‌ترین افراد در لایه بروکراسی حاضر می‌شوند. بروکراسی تا اطلاع ثانوی علیه انقلاب اسلامی است. تمام افراد از استاد دانشگاه گرفته تا محقق باید متوجه شویم که با الگوی جهادی می‌توانیم پیشرفت کنیم و این تنها الگویی است که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با آن پیشرفت کند. ما در دانش‌بنیان‌ها حرکت جهادی را شروع کردیم. همچنین در حوزه فرهنگ جهادی حرکت کردیم که پیشرفت کردیم و بروکراسی، ما را با موفقیت نرساند و اگر این حرکت جهادی شکل بگیرد تمام مشکلات کشور در قالب یک مجموعه قابل حل است. مهم حرکت جهادی است نه صرفاً اسم حرکت جهادی.
در ادامه این نشست، لطیفی؛ رئیس سازمان اداری و استخدامی در دولت سیزدهم سخنرانی کرد و گفت: یک نقطه قوت اساسی برای این کتاب، ساختار علمی آن محسوب می‌شود و این ارزشمند است. در واقع باید با چنین موضوعاتی نیز به زبان علم صحبت کنیم و این کتاب از این نظر ارزشمند است. ما در زمینه جهاد، خیلی کم پژوهش کردیم و این جای تأسف دارد.
وی افزود: باید یک تحلیل تاریخی قبل از انقلاب نیز درباره این موضوع انجام شود. ما نباید دچار خودباختگی و خودشیفتگی شویم و این یک تیغ خطرناک است و در ماجرای جهاد سازندگی نیز باید دقیق بررسی کنیم که چه اتفاقی افتاد و چه ضعفی وجود داشت که ادغام این جهاد با دیگر نهاد‌ها اتفاق افتاد. این کتاب یک اتفاق جدیدی را رقم می‌زند و این کتاب زورآزمایی تفکر جهادی و تفکر دیوان‌سالار را در یک مقطع بررسی می‌کند و این خیلی ارزشمند است.
لطیفی بیان کرد: این کتاب مانند یک ققنوس است و بیان می‌کند که دوباره نیاز داریم از این خاکستر تاریخی که با خودباختگی برخی‌ها اتفاق افتاد یک ققنوس نو به وجود بیاید و باعث پیشرفت شود. بنده معتقدم واژه مدیریت در عنوان این کتاب به کلمه اداره تغییر پیدا کند بهتر است.
جهاد سازندگی یک نهاد تاریخی و برآمده از انقلاب اسلامی است
میثم مهدیار؛ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، سخنران دیگر این نشست بیان کرد: جهاد سازندگی به مثابه یک نهاد تاریخی و برآمده از انقلاب اسلامی است. انقلاب اسلامی به مثابه یک رخدادی بوده که باعث تولید یکسری نهاد‌ها از جمله جهاد سازندگی شد. جهاد سازندگی یک نهاد بومی است و برآمده از فرهنگ و ارزش‌های ما است.
وی افزود: امام خمینی (ره) خود از منطقه‌ای بود که در آن، سازه‌های مشارکتی به فراوانی وجود داشت. جهاد سازندگی که یک نهاد بومی است باید بازخوانی شود و این بازخوانی باید در متن تاریخ انجام شود و نمی‌توانیم در جامعه امروز، آن جهاد سازندگی را ایجاد کنیم؛ زیرا شرایط متفاوت شده است. ما به کتاب‌ها و پژوهش‌های زیادی درباره موضوع جهاد سازندگی نیاز داریم.
مهدیار توضیح داد: با ارزش‌های بازارگرایانه امروز نمی‌توانیم جهاد سازندگی را احیا کنیم. ما امروز نیازمند وفاق اجتماعی هستیم و این وفاق با سیاست‌های بازارگرایانه هماهنگی ندارد. ما با سیاست‌های ضداجتماعی و اقتصاد بازارگرایانه نمی‌توانیم به وفاق برسیم و جهاد را احیا کنیم. انقلاب اسلامی در ذات خودش احیاکننده ایران بود. حوزه علمیه و دانشگاه‌های ما باید تغییر کنند تا بتوانیم جهاد سازندگی را احیا کنیم و به صورت کلی با چنین فضایی نمی‌توانیم جهاد را احیا کنیم بلکه فقط می‌توانیم رگه‌های آن را احیا کنیم.
در محافل آکادمیک به تجربه زیسته جامعه ایران توجه نمی‌شود
در بخش پایانی این نشست، جلیلی؛ قائم مقام رئیس سازمان صدا و سیما به ایراد سخن پرداخت و گفت: بخش مهمی از دستاورد تاریخ شفاهی، زمانی قابل مشاهده است که به محافل آکادمیک راه پیدا کند. متأسفانه در محافل آکادمیک به تجربه زیسته جامعه ایران توجه نمی‌شود، اما در سال‌های اخیر پیشرفت‌هایی در این زمینه به وجود آمده است.
وی افزود: کار‌هایی مانند نگارش کتاب الگوی مدیریت نیرو‌های داوطلب مردمی در جهاد سازندگی، خط‌شکنی‌هایی است که می‌تواند ما را در حوزه علم به فتوحات بزرگی برساند. اگر ما بتوانیم در حوزه بومی به الگو‌هایی دست پیدا کنیم، پیشرفت‌های بزرگی حاصل خواهد شد. این کتاب قطره‌ای از تجربه جهاد سازندگی است و تشکیلات بزرگی بود که در آبادانی روستا‌ها و امور مختلف نقش بزرگی ایفا کرد.
قائم مقام رئیس سازمان صدا و سیما در ادامه بیان کرد: نهاد‌های گوناگونی که از دل جامعه ایران سربرآورد، نهاد‌های بزرگ و کم‌نظیری است. شاید خیلی زودتر باید کار در زمینه جهاد سازندگی را شروع می‌کردیم. اگر تجربه بچه‌های جهاد سازندگی در فضای آکادمیک ما پذیرفته می‌شد، پیشرفت‌های بزرگی اتفاقی می‌افتاد. به لطف خدا، حرکت جدیدی از سوی پژوهشگران و دانشگاهیان کشور شروع شده است و امیدواریم این تلاش گسترش پیدا کند؛ آنگونه که تجربه ایرانیان به نگارش درآید.
